5 điều cần làm chống lại tin giả và thông tin sai lệch trong dịch cúm Corona
Sự bộc phát dịch cúm ở Vũ Hán đã tạo nên một làn sóng gọi là ‘misinformation’ và tin giả (fake new). Tình trạng misinformation không chỉ diễn ra trên mạng xã hội mà còn trên báo chí được xem là ‘chính thống’. Đây là một đề tài hay cho nghiên cứu khoa học xã hội.
Misinformation không chỉ gây tình trạng hoang mang trong cộng đồng, mà còn gieo nỗi sợ hãi cho xã hội, tạo kích động trong cộng đồng mạng. Ngạc nhiên thay, nhiều người tung tin nhảm lại là những fb nổi tiếng. Cũng có thể họ mất niềm tin vào các nhà chức trách. Do đó, chúng ta không chỉ cần phải tỉnh táo để phân biệt tin giả và tin thật, mà còn biết cách lượng giá thông tin. Dưới đây là vài cách để tránh bị kích động bởi misinformation:
1. Nguồn thông tin từ đâu và ai, có đáng tin cậy, có “About us” hay không?
Có nhiều FB nổi tiếng chuyên về chánh trị, nhưng họ nhiều khi phao tin về virus Vũ Hán như là một đại dịch hay tiềm năng đại dịch ở VN, làm cho cộng đồng hoang mang.
2. Kiểm tra nội dung thông tin qua các trang web khác
Nhiều thông tin không có nguồn gốc đáng tin cậy, mà chỉ là đồn nhảm. Chẳng hạn như thông tin cho rằng Singapore không cho hàng trăm khách từ Vũ Hán nhập cảnh, nhưng nguồn tin chánh thức từ chánh phủ Singapore khẳng định đó là tin giả tạo.
3. Kiểm tra văn phong và ngôn ngữ.
Các thông tin thất thiệt thường mang tính giật gân, kích động, cảm tính (như ‘địa ngục’), có khi nhân cơ hội chửi quan chức và Nhà nước toàn trị. Ngôn ngữ của họ thường giả bộ khoa học, nhưng không có dữ liệu (và thay vào đó là trích dẫn từ ông này, bà kia mà không rõ văn cảnh, nói chung là mượn danh). Ngoài ra, bản tin gốc tiếng Anh họ viết nhiều khi sai về chánh tả và ngữ pháp.
4. Không chỉ đọc tựa đề
Rất nhiều bản tin trên báo có những tựa đề rất nghiêm trọng hay làm cho người ta nghĩ đến virus Corona đang giết chết bao nhiêu người, nhưng nội dung thì không có bất cứ chứng cớ nào. Cái này người mình hay ví von là ‘treo đầu dê bán thịt chó’.
5. Kiểm tra hình ảnh
Rất nhiều bản tin kèm theo những hình ảnh ghê rợn (như ăn súp dơi) nhưng thật ra nội dung chẳng dính dáng gì đến virus đang được quan tâm. Rất nhiều hình trên fb không hề có chú thích nhưng làm cho người xem có cảm tưởng như là liên quan đến thông tin. Hình như hiện tượng này có tên là “clickbait” hay “câu view”. Đừng mắc mưu những kẻ kém lương thiện như vậy.
Những cơn dịch cúm đến rồi đi trong 40 năm qua. Dưới đây chúng ta cùng điểm qua một vài đại dịch đã từng xảy ra trong quá khứ:
- Dịch Ebola năm 1976 ảnh hưởng đến 33000 người và tỉ lệ tử vong là 40%.
- Năm 1998, con Nipah làm cho 500 người bị nhiễm, nhưng tỉ lệ tử vong lên đến 78%!
- Năm 2002, SARS đến, làm nhiễm 8000 người, và 7-9% chết
- Năm 2012 MERS gây nhiễm chừng 2500 người nhưng tỉ lệ tử vong khá cao (34%)
- Năm nay cũng con Corona (cùng dòng họ với con gây SARS và MERS) gây tác động cho hơn 1000 người, nhưng tỉ lệ tử vong chỉ 3% (hay có thể thấp hơn).
Khả năng phòng chống dịch trên thế giới có nhiều tiến bộ, và chúng ta có lí do để kì vọng rằng dịch Vũ Hán rồi sẽ là quá khứ.
Trong tất cả các trận dịch trên, không có dịch nào giết nhiều người bằng cúm mùa. Mỗi năm cúm cướp đi hơn 650,000 sanh mạng trên thế giới. Ấy vậy mà chẳng ai sợ hãi cúm! Khi chúng ta không hiểu một hiện tượng, chúng ta sợ hãi; khi chúng ta hiểu hiện tượng thì sự sợ hãi sẽ biến mất.
Nói ra thì chắc có người tức giận, nhưng tôi phải khen giới khoa học Tàu trong vụ virus Vũ Hán. Chỉ 10 ngày sau khi ca nhiễm đầu tiên được phát hiện, họ đã giải mã toàn bộ hệ gen của virus. Chẳng những vậy, họ còn công bố kết quả cho giới khoa học thế giới phân tích. Hơn thế nữa, họ công bố 2 bài báo trên tập san y khoa lừng danh Lancet mô tả chi tiết những ca bị nhiễm. Họ làm thật nhanh và bài bản.
So với vụ SARS khoảng 18 năm trước, Tàu đã tiến bộ nhiều về khoa học và công nghệ sinh học, giỏi hơn về công bố khoa học, và minh bạch hơn với thế giới.
Nguồn: FB Nguyễn Tuấn
Đặt dịch vụ như thế nào?
Đặt trực tiếp từ mẫu tìm dịch vụ tại trang web này
• Bước 1: Chọn nhóm dịch vụ mà bạn quan tâm
• Bước 2: Chọn loại dịch vụ bạn cần đặt (lưu ý, nếu hệ thống đã tự động chọn đúng dịch vụ bạn cần chuyển đến bước 3)
• Bước 3: Nhập vào số điện thoại để dịch vụ có thể liên hệ với bạn.
• Bước 4: Nhập vào khu vực mà bạn cần gọi dịch vụ, lưu ý bạn có thể lựa chọn địa chỉ tương đối mà hệ thống gợi ý ở gần điểm mà bạn muốn được cung cấp dịch vụ nhất. Trường hợp địa chỉ của bạn đã có trong danh sách gợi ý này thì rất tốt, bạn có thể chọn nó, tuy nhiên có nhiều địa chỉ quá chi tiết mà hệ thống không thể xác định được trên bản đồ như ngõ/ngách/hẻm hoặc tầng trong các khu nhà cao tầng. Với các địa chỉ chi tiết, bạn có thể ghi chú ở bước thứ 5 hoặc cung cấp cho dịch vụ biết khi họ gọi điện cho bạn.
• Bước 5: Nhập vào Ghi chú, vấn đề bạn gặp phải hoặc địa chỉ chi tiết để gửi đến dịch vụ...
• Bước 6: Bấm nút Gửi yêu cầu tìm dịch vụ gần bạn...
Tải ứng dụng Rada để đặt dịch vụ
• Bước 1: Bấm nút tải ứng dụng Rada theo điện thoại tương ứng mà bạn đang sử dụng dưới mẫu đặt dịch vụ; Trường hợp bạn truy cập bằng máy tính, hãy mở điện thoại để quét mã QR ở góc phải bên dưới màn hình để chuyển đến kho cài ứng dụng
• Bước 2: Khi chuyển đến kho ứng dụng, bạn bấm nút cài đặt để cài ứng dụng Rada vào máy điện thoại của mình. Tiến hành đăng ký để tạo tài khoản bằng cách nhập vào số điện thoại, chờ hệ thống gửi mã xác thực để hoàn thành đăng ký tài khoản
• Bước 3: Chọn nhóm dịch vụ mà bạn quan tâm, tiếp tục sau đó chọn dịch vụ mà mình cần rồi đọc kỹ thông tin giới thiệu về dịch vụ; xem kỹ bảng giá mà chúng tôi cung cấp sau đó bấm nút đặt dịch vụ phía dưới màn hình
• Bước 4: Nhập vào địa chỉ, hệ thống sẽ lấy số điện thoại mà bạn đã đăng ký làm số liên hệ, tiếp tục điền vào nội dung Ghi chú, vấn đề bạn gặp phải hoặc địa chỉ chi tiết để gửi đến dịch vụ... bạn cần yêu cầu dịch vụ, tiếp tục chọn thời gian bạn muốn cung cấp dịch vụ
• Bước 5: Khi hoàn thành, tiếp tục bấm nút gửi yêu cầu để bắt đầu tìm dịch vụ
Lợi ích khi đặt dịch vụ từ hệ thống Rada
• Mạng lưới dịch vụ liên kết với Rada có mặt rộng khắp trong cả nước vì vậy bạn có thể đặt ở bất cứ nơi nào dịch vụ cũng có thể đáp ứng
• Ngay sau khi kết nối thành công, dịch vụ sẽ gọi điện cho bạn trong vòng 1 phút để xác nhận dịch vụ và trao đổi chi tiết
• Ứng dụng Rada kiểm soát tất cả các ca cung cấp dịch vụ được dịch vụ cung cấp, vì vậy bạn có thể khiếu nại, đánh giá bất cứ khi nào bạn không thấy hài lòng
• Rada chỉ cung cấp dịch vụ thông qua ứng dụng và trang web vì vậy mọi thông tin sẽ được lưu trữ lại để đảm bảo có thể tra cứu và xử lý bất cứ khi nào bạn muốn
• Giá cả dịch vụ được công bố sẵn trên web và ứng dụng Rada để bạn tham khảo và trao đổi với dịch vụ
• Rada là ứng dụng kết nối dịch vụ đạt giải Nhân tài đất Việt 2017 với hơn 8 năm hoạt động, đến nay đã có 10,620 nhà cung cấp dịch vụ, 139,166 người sử dụng và 236,804 yêu cầu đã thực hiện thành công sẽ mang lại trải nghiệm tốt nhất khi bạn đặt dịch vụ từ mạng lưới dịch vụ của mình.
